مقدمه
هارد دیسک‌ها یکی از مهم‌ترین بخش‌های کامپیوتر و دستگاه‌های هوشمند ما هستند که می‌توانند حاوی مهم‌ترین و اساسی‌ترین اطلاعات سازمانی، شخصی و یا کاری و حتی متفرقه باشند. درک نحوه‌ی عملکرد هارد دیسک‌ها و نحوه‌ی حفظ و نگهداری آن‌ها می‌تواند به بقای اطلاعات و امنیت آن‌ها کمک زیادی کند. SATA , IDE , AHCI , RAID چند روش برای برقراری اتصالات ذخیره‌ساز هاست.
یادگیری نحوه‌ی عملکرد اتصالات و پروتکل‌های آن کار چندان کوچکی نیست و وجود چندین مولفه و برنامه که لازم است با یکدیگر کار کنند، این مساله را تا حدود زیادی پیچیده می‌کند. با وجود چالش برانگیز بودن این مولفه‌ها و مفاهیم، درک عناوینی مانند AHCI در مقابل RAID و IDE در مقابل SATA می‌تواند به حفظ حداکثر عملکرد هارد دیسک شما تا حداکثر زمان ممکن کمک کند.
SATA , IDE , AHCI , RAID
SATA چیست؟
SATA مخفف Serial Advanced Technology Attachment است.SATA نحوه اتصال یک واحد ذخیره سازی مانند هارد دیسک به Motherboard است. اتصالات SATA داده‌ها را با استفاده از یک کابل serial link برای ایجاد یک اتصال نقطه به نقطه (point-to-point) بین دستگاه ذخیره سازی و Motherboard انتقال می دهند.
این فناوری که در سال 2003 توسعه یافت، در بسیاری از رایانه‌ها، لپ تاپ‌ها و سرورها یافت می‌شود. اما در سال‌های اخیر، برخی از تولیدکنندگان فناوری SATA را کنار گذاشته و به دنبال درایوهایی با سرعت بالاتر هستند. با این حال، این فناوری با سرعت های انتقال قوی و ظرفیت‌های ذخیره سازی عالی پایدار است.
IDE چیست؟
IDE مخفف Integrated Drive Electronics است. IDE نوعی دستگاه اتصال اجزای جانبی (PCI- Peripheral Component Interconnect) است که برای انتقال داده‌ها از یک دستگاه ذخیره سازی به کنترل کننده‌های SATA استفاده می‌شود. این فناوری که ATA موازی نیز نامیده می‌شود، توسط Western Digital در سال 1986 توسعه یافت.
IDE در اواخر دهه 1980 و 1990 در بسیاری از رایانه‌ها وجود داشت و به عنوان پایه و اساس اولیه شکل گیری IDE به شمار می‌رفت. IDE به دلیل سطح بالای flexibility خود در میان کارشناسان شناخته می‌شود. تقریبا با هر نوع سیستمی می‌توان از IDE استفاده کرد.
اما به دلیل قدمت زیاد این فناوری، IDE در محاسبات مدرن محدودیت‌هایی دارد و منسوخ شده است. Western Digital و Seagate در سال 2013 تولید IDE ها را متوقف کردند.
AHCI چیست؟
AHCI مخفف Advanced Host Controller Interface است. AHCI نوعی PCIاست که برای انتقال اطلاعات از هارد دیسک به کنترلرهای SATA استفاده می‌شود. ACHI را می‌توان به مانند یک اتوبوس بین میزبان و کنترلرهای SATA روی Motherboard در نظر گرفت.
AHCI در سال 2004 برای جایگزینی رابط‌های IDE توسعه یافت. این سیستم به دلیل بهبود ویژگی‌های مدیریت ذخیره سازی و توانایی hot-swap درایوها در جایگاه خوبی قرار دارد. از طرف دیگر، حالت AHCI سرعت را محدود می‌کند زیرا فقط می‌تواند 32 درخواست input/output را در صف نگه دارد.
RAID چیست؟
RAID مخفف عبارت Redundant Array of Independent Disk می‌باشد. این فناوری ذخیره سازی با ترکیب قدرت ذخیره سازی و محاسباتی چندین هارد دیسک جداگانه کار می‌کند. در پیکربندی RAID، هر تعداد هارد دیسک با ظرفیت ذخیره‌سازی یکسان را می‌توان به یکدیگر متصل کرد تا به عنوان یک واحد عمل کنند.
فناوری RAID حفاظت و انعطاف پذیری عالی داده‌ها را ارائه می‌دهد زیرا می‌تواند حتی در صورت خرابی یک درایو در array به کار خود ادامه دهد. یک پیکربندی RAID را می‌توان با سخت افزار یا نرم افزار اضافه کرد.
چگونه این سیستم‌ها با هم مقایسه می‌شوند؟
درک کلمات اختصاری و تفاوت‌های ظریف فناوری هارد دیسک دشوار است. این مقایسه‌ها را بررسی کنید تا بدانید SATA، IDE، AHCI، و RAID چگونه عمل میکنند و چه تفاوت‌هایی دارند.
AHCI vs. RAID
AHCI داده‌ها را از درایو به Motherboard منتقل می‌کند، در حالی که RAID چندین هارد دیسک را در یک واحد ذخیره سازی سازماندهی می‌کند. بنابراین، در تئوری،AHCI می‌تواند اطلاعات را از یک RAID array به motherboard منتقل کند. اما این اجزا در رقابت با یکدیگر نیستند، زیرا به یک شکل عمل نمی‌کنند.
IDE vs. SATA
IDE و SATA هر دو وسیله‌ای برای انتقال اطلاعات از هارد دیسک به motherboard فراهم میکنند. همانطور که در بالا ذکر شد، SATA به دلیل سرعت بیشتر و افزایش ظرفیت موجود، جایگزین IDE در اوایل دهه 2000 شد. امروزه IDE فقط در برنامه‌های بسیار قدیمی استفاده می شود و SATA در دستگاه های مدرن بیشتر رایج است.
ATA vs. AHCI (Advanced Technology Attachment)
مشابه عملکردIDE در مقابل SATA، مقایسه ATA با AHCI واقعا یک موضوع مرتبط با قدمت است. ATA در پیکربندی‌های IDE استفاده می‌شود، در حالی که AHCI حالت انتقال اطلاعات است که در پیکربندی‌های SATA استفاده می‌شود.
AHCI vs. IDE
از آنجایی که AHCI و IDE نقش یکسانی را ایفا نمی‌کنند، نمی‌توانیم آن‌ها را با هم مقایسه کنیم. IDE وسیله‌ای قدیمی برای ارتباط انتقال داده با ATA است، در حالی که ACHI گذرگاهی است که در پیکربندی‌های انتقال داده در SATA استفاده می‌شود.
هر یک از این پیکربندی‌ها یک جنبه مشترک بسیار مهم دارند. و این توانایی بالقوه آن‌ها برای آسیب‌پذیر شدن و شکست است. اگر RAID، SATA یا IDE از کار بیفتد، قطعا به حضور یک متخصص بازیابی اطلاعات نیاز می‌شود.
